21 Μαΐου: Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού
Η 21η Μαΐου θεσπίστηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού μόλις το Νοέμβριο του 2001 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Πιο συγκεκριμένα, η ημέρα ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα για την Πολιτισμική Διαφορετικότητα, τον Διάλογο και την Ανάπτυξη. Την ημέρα αυτή όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, ΜΚΟ και κυβερνητικές οργανώσεις διοργανώνουν εκδηλώσεις για την προώθηση του παγκόσμιου πολιτιστικού πλούτου, την εκπαίδευση και την ενημέρωση για την αξία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και διαφορετικότητας.
Η γνώση και αποδοχή του διαφορετικού είναι τεράστιας σημασίας για την ενότητα, την παγκόσμια ειρήνη και πρόοδο της ανθρωπότητας, για την ανάπτυξη, την εξάλειψη της βίας, της ανισότητας και των διακρίσεων… Ο πολιτισμός είναι το ισχυρότερο εργαλείο ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Η 21η Μαΐου δεν πρέπει να είναι η εξαίρεση όπου θυμόμαστε τη σημασία της πολιτισμικής κληρονομιάς, αλλά μόνο μια υπενθύμιση να εκτιμούμε την αξία της κάθε μέρα και να τιμούμε τον άυλο αυτό θησαυρό που διαθέτουμε γνωρίζοντας τον καλύτερα!
Γνωρίζατε ότι ο Τρανός Χορός της Βλάστης, τα Μωμοέρια του Δωδεκαημέρου, η Ποντιακή σέρρα, η υφαντική τέχνη στα Αστερούσια της Κρήτης και 23 ακόμα εγγραφές έχουν ενταχθεί στο Ελληνικό ευρετήριο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO; Οι παραδοσιακές τέχνες όπως η τηνιακή μαρμαροτεχνία, η μαστιχοκαλλιέργεια της Χίου, η μεσογειακή διατροφή, η ρεμπέτικη μουσική, όλα αποτελούν την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας! Αντίστοιχα στοιχεία συναντώνται σε όλο τον κόσμο!
Ας μιλήσουμε όμως πιο συγκεκριμένα για το χορό. Ο χορός σαν τέχνη υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων σαν μέσο έκφρασης και επικοινωνίας των ανθρώπων. Πρόκειται για την ανθρώπινη κίνηση σαν μη λεκτική έκφραση σε ατομικό, κοινωνικό, πνευματικό ακόμα και θρησκευτικό επίπεδο! Πολλά είδη χορού αποτελούν μέρος της ταυτότητας ενός λαού, χαρακτηρίζουν τις παραδόσεις, το ύφος και την κουλτούρα του. Ας φύγουμε λοιπόν έξω από τα σύνορα και ας ταξιδέψουμε ανά τον κόσμο για να γνωρίσουμε μερικούς από τους χορούς αυτούς!
Χαβάη(Η.Π.Α.): Χούλα
Το Hula είναι Πολυνησιακός χορός συνοδεία τραγουδιών (mele) που αναπτύχθηκε στα νησιά της Χαβάης από τους αρχικούς Πολυνήσιους κατοίκους. Ο χορός κάνει δραματική αναπαράσταση με χορευτικές κινήσεις, αυτών που περιγράφουν τα τραγούδια.
Κούβα: Σάλσα
Η Salsa είναι δημοφιλής κοινωνικός χορός με καταγωγή από λαϊκούς χορούς των νησιών της Καραϊβικής. Ο χορός περιέχει συνδυασμούς κινήσεων άλλων χορών, όπως son, cha-cha-cha, mambo, rumba, danzón. Ο χορός και η μουσική σάλσα γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα το ‘70 στη Νέα Υόρκη και αναπτύχθηκαν πολλά διαφορετικά είδη και στυλ. Μέχρι και σήμερα, αποτελεί αγαπημένο χορό σε νυχτερινά μαγαζιά και εκδηλώσεις!
Η.Π.Α.: Line Dance
Ένας χορός line dance είναι μια χορογραφία με επαναλαμβανόμενα βήματα, που εκτελούνται συγχρονισμένα από μια ομάδα χορευτών σε μια ή περισσότερες γραμμές, αντικρυστά ή προς την ίδια κατεύθυνση. Σε αντίθεση με τους χορούς σε ζεύγη, εδώ οι χορευτές δεν έχουν σωματική επαφή.
Ισπανία: Φλαμένκο
Το Flamenco είναι ισπανικό είδος μουσικής και χορού που πρωτοεμφανίζεται το 19ο αιώνα στην Ανδαλουσία. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλη την Ισπανία και εξελίχθηκε σε χαρακτηριστικό κομμάτι του πολιτισμού της.
Αυστρία: Βαλς
Το βαλς είναι δυτικός χορός για ζευγάρια σε ρυθμό 3/4. Χορεύεται ανά δύο σε γοργό ρυθμό περιστροφών και σταθερό βηματισμό.
Αργεντινή: Τάνγκο
Το τάνγκο είναι είδος μουσικής και χορού (σε ρυθμό 2/4 ή 4/4) που γεννήθηκε, εξελίχθηκε και ακόμα ακμάζει στην Αργεντινή και συγκεκριμένα στο Ρίο δε λα Πλάτα. Πέρασε στην Ευρώπη, όπου αναπτύχθηκε το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό τανγκό, αλλά μέχρι και σήμερα το Αργεντίνικο Tango αποτελεί έναν από τους πιο αγαπητούς χορούς παγκοσμίως.
Γαλλία: Κλασικό Μπαλέτο
Το μπαλέτο είναι είδος χορού που γεννήθηκε στη Γαλλική Αυλή το 15ο αιώνα και αναπτύχθηκε στη σημερινή του μορφή στη Γαλλία και τη Ρωσία. Στην πρώιμη μορφή του παρουσιαζόταν σε μεγάλες αίθουσες χορού, με θεατές να παρακολουθούν εκατέρωθεν της σκηνής. Έκτοτε εξελίχθηκε σε τεχνικά απαιτητικό χορό, με πολλές σχολές και είδη, ορολογία και σύσταση. Χορεύεται συνοδεία κλασικής κυρίως μουσικής.
Ιαπωνία: Μπον Οντόρι
Το Bon Odori ή χορός Μπον είναι είδος χορού που παρουσιάζεται κάθε καλοκαίρι στην περίοδο του Ομπόν στην Ιαπωνία. Την περίοδο αυτή πιστεύεται ότι οι πρόγονοι επισκέφτονται τους ζωντανούς στον κόσμο τους. Έτσι, τα φεστιβάλ χορού Bon Odori γιορτάζουν το γεγονός με έντονα ενεργητικές παραδοσιακές χορογραφίες και πολύ χαρούμενη ατμόσφαιρα.
Ιρλανδία: Στέπντανς
Με ρίζες στην Ιρλανδία, το step dance είναι παραδοσιακό είδος χορού τόσο κοινωνικής φύσης όσο και επίδειξης. Μετά τη Eurovision του 1994 στο Δουβλίνο ταυτίζεται με το δημοφιλές Riverdance που πρωτοπαρουσιάστηκε τότε.
Ινδία: Γκουμάρ
Το Ghoomar είναι παραδοσιακός και λαϊκός χορός της επαρχίας Rajasthan στην Ινδία. Αρχικά αποτελούσε λατρευτικό χορό για τη θεά Σαρασβάτι. Εκτελείται από γυναίκες με πέπλα και μακριά φορέματα. Το 2013 βγήκε 4ο στους Top 10 τοπικούς χορούς ανά τον κόσμο. Περιλαμβάνει πολλές στροφές και κίνηση σε μεγάλο ανοιχτό κύκλο.Σύμφωνα με τοπική παράδοση, οι νεόνυμφες χορεύουν γκουμάρ στο νέο τους σπίτι, αλλά και σε ειδικές περιστάσεις όπως γάμοι, γιορτές και θρησκευτικές τελετές.
Ηνωμένο Βασίλειο: Γαϊτανάκι (Maypole)
Το γαϊτανάκι είναι δημοφιλής ομαδικός χορός – παιχνίδι. Χορεύεται γύρω από στύλο σαν μέρος εκδηλώσεων σε πολλές γιορτές ανά την Ευρώπη (και στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής την αποκριά). Στην Αγγλία, στα φεστιβάλ της Πρωτομαγιάς (May Day) ομάδα χορευτών χορεύει με κορδέλες γύρω από ξύλινο στύλο, πλέκοντας τες σε αυτόν.
Βραζιλία: Σάμπα
Η σάμπα είναι Βραζιλιάνικο είδος μουσικής και χορού με καταβολές από τη Δυτική Αφρική. Η samba de roda αναπτύχθηκε στην επαρχία της Bahia, και σήμερα χορεύεται με δύο μορφές: τη σόλο εκτέλεση στο καρναβάλι του Ρίο και την κοινωνική του μορφή που χορεύεται από ζευγάρια. Αποτελεί τον εθνικό χορό της Βραζιλίας.
Νέα Ζηλανδία: Χάκα
Το χάκα είναι παραδοσιακή πολεμική κραυγή, χορός και πρόκληση στην κουλτούρα των Māori στη Νέα Ζηλανδία. Εκτελείται από ομάδα χορευτών, με έντονες ζωηρές κινήσεις και χτυπήματα ποδιών ρυθμικά με συνοδεία κραυγών. Τα πολεμικά χάκα εκτελούνταν παραδοσιακά από πολεμιστές Μαορί πριν τη μάχη, σαν επίδειξη δύναμης και σε προσπάθεια εκφοβισμού του αντιπάλου. Σήμερα εκτελούνται σαν παραδοσιακός χορός ακόμα και πριν από ποδοσφαιρικούς αγώνες!
Ελλάδα: Συρτάκι
Το συρτάκι είναι ένας δημοφιλής ελληνικός χορός, σύγχρονος και παγκοσμίως γνωστός! Χορογραφήθηκε από τον Γιώργο Προβιά για την ταινία “Zorba the greek” του 1964, βασισμένο στο βιβλίο του Καζαντζάκη “Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά”. Είναι λαϊκός χορός με μίξη αργών και γρήγορων ρυθμών του χασάπικου και του χασαποσέρβικου, συνοδεία του διάσημου τραγουδιού του Μίκη Θεοδωράκη! Ακόμα και σήμερα είναι γνωστό ως “ο χορός του Ζορμπά”.