Η πιο ξέφρενη εποχή του χρόνου, στην Ελλάδα και τον κόσμο!!!
Χρωματιστές παρελάσεις, παλαβά κοστούμια, εντυπωσιακά πάρτυ, αλλόκοτα έθιμα… Το καρναβάλι έφτασε και η αποκριάτικη διάθεση μας ξεσηκώνει! Ετοιμάστε την πιο εντυπωσιακή φορεσιά, και πάμε για ένα χορευτικό ταξίδι στην Ελλάδα και τον κόσμο!!!
Το Καρναβάλι, ή Απόκριες ή Τριώδιο ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες… φαγοποσίας πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή. Αποτελεί κατά κάποιον τρόπο μια τελευταία ευκαιρία για πάρτι πριν από τη 40ήμερη νηστεία. Αρκετά μέρη του κόσμου έχουν αναπτύξει πλούσιες και περίτεχνες αποκριάτικες παραδόσεις, μερικές από τις οποίες επιβιώνουν ακόμη και σε μέρη όπου δεν τηρούν πλέον τη Σαρακοστή. Θεωρείται ως ιεροτελεστία διέλευσης από το σκοτάδι στο φως, από το χειμώνα στο καλοκαίρι, καθώς και μια γιορτή της γονιμότητας, και έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της παράδοσης εδώ και αιώνες.
Ας ξεκινήσουμε όμως το ταξίδι μας στο χώρο και το χρόνο, από τις απαρχές του εθίμου της Αποκριάς. Οι ρίζες της Αποκριάς εντοπίζονται στα 2000 π.Χ. στη Μεσοποταμία, ενώ στην Ελλάδα συνδέεται από την αρχαιότητα με τη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού και των εορτών.
Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, η Αποκριά γίνεται περίοδος προετοιμασίας για τη νηστεία πριν το Πάσχα, όπως προκύπτει και από το όνομα (από+κρεώ, δηλαδή αποχή από το κρέας).
Mardi Gras – Νέα Ορλεάνη, Η.Π.Α
Η Mardi Gras ή Fat Tuesday, έχει τις ρίζες της στις ευρωπαϊκές παραδόσεις του 17ου και 18ου αιώνα. Σήμερα αποτελεί μια από τις πιο διάσημες εκδηλώσεις εορτασμού του καρναβαλιού, όπου συγκεντρώνονται εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου από όλη τη γη. Μάλιστα το 2018 ήταν η 300ή επέτειος από την έναρξη της παράδοσης αυτής! Οι παρευρισκόμενοι φορούν τρελά κοστούμια, χορεύουν και τραγουδούν στους δρόμους, τρώνε και πίνουν ενώ η γιορτή περιλαμβάνει και μια μεγαλοπρεπή παρέλαση με άρματα, από τα οποία οι καρναβαλιστες πετούν στον κόσμο γλυκά, χάντρες και άλλα …ενθύμια!
Καρναβάλι της Βενετίας – Ιταλία
Μια από τις παλαιότερες γιορτές της αποκριάς, που χρονολογείται σχεδόν χίλια χρόνια πριν. Η πόλη ζωντανεύει με καλλιτέχνες στους δρόμους, μουσικοθεατρικά δρώμενα, και ατελείωτα πάρτι με χορό. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της βενετσιάνικης γιορτής είναι η διάσημη βενετσιάνικη μάσκα. Οι μάσκες καθιερώθηκαν με το σκεπτικό ότι, κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού, να μη διακρίνεται η ταυτότητα και η κοινωνική θέση του ατόμου που τη φορά, ώστε όλοι να είναι ίσοι και… όλα να επιτρέπονται!
Μάχη των Πορτοκαλιών – Ιταλία
Παραμένουμε στην όμορφη Ιταλία, αυτή τη φορά όμως μεταφερόμαστε στο Καρναβάλι της Ιβρέας, όπου μια αναπαράσταση μάχης μετατρέπεται σε έναν τεράστιο… φαγητοπόλεμο! Η Μάχη των Πορτοκαλιών αναπαριστά τον εκθρονισμό ενός τυραννικού βαρώνου του 12ου αιώνα από το λαό, που για τρία μερόνυχτα βομβάρδιζε τους άντρες του βαρώνου με… πορτοκάλια! Στο τέλος της “μάχης”, την ημέρα του Mardi Gras, η πόλη απονέμει βραβεία για τα καλύτερα κοστούμια και τις …πολεμικές ικανότητες!
ENTIERRO DE LA SARDINA – Ισπανία
Η Ταφή της Σαρδέλας (Entierro de la Sardina) είναι τελετουργία που διεξάγεται σε πολλές ισπανικές πόλεις καθώς και σε ορισμένες περιοχές της Λατινικής Αμερικής για να τελειώσει επίσημα το Καρναβάλι και να ξεκινήσει η Σαρακοστή.Η… κηδεία του άτυχου ψαριού υποτίθεται ότι συμβολίζει την ταφή του παρελθόντος για να γεννηθεί ένα καλύτερο μέλλον. Η προέλευση του έθιμου λέγεται ότι είναι η εποχή που ο Κάρολος Γ ‘της Ισπανίας έδωσε σαρδέλες στο λαό για να γιορτάσουν το Καρναβάλι, αλλά η μέρα ήταν ζεστή και οι σαρδέλες χάλασαν, γι’ αυτό έπρεπε να θαφτούν για να απαλλαγούν από τη μυρωδιά.
POWDER DAY – Ισπανία
Η Powder Day (Día de los Polvos) στο Τολόξ της Ισπανίας, πραγματοποιείται μετά την Καθαρά Δευτέρα και κλείνει δυναμικά την περίοδο του Καρναβαλιού. Κάτοικοι και επισκέπτες διασκεδάζουν πετώντας ο ένας στον άλλον ταλκ σε σκόνη, μέχρι να καλυφθούν από την κορφή ως τα νύχια! Λέγεται ότι η παράδοση ξεκίνησε από δύο φουρνάρισσες που ήρθαν σε αντιπαράθεση για… τα μάτια ενός άντρα οπότε και άρχισαν να ρίχνουν η μία στην άλλη αλεύρι!
Entrudo – Πορτογαλία
Το αντίστοιχο Mardi Gras της Πορτογαλίας λέγεται Φεστιβάλ του Εntrudo. Για αιώνες, οι καρναβαλιστές στο φεστιβάλ αυτό παίζουν λασποπόλεμο, πετούν φαγητά και χυμό λεμονιού! Στη Λισαβόνα γίνονται μεγάλες και λαμπερές παρελάσεις με άρματα ενώ σε άλλες πόλεις το καρναβάλι γιορτάζεται πιο παραδοσιακά, με παρέλαση με παραδοσιακές ξύλινες μάσκες και κάψιμο ομοιωμάτων!
Carnival of Santa Cruz de Tenerife – Τενερίφη, Κανάρια Νησιά
Παρότι η Τενερίφη γιορτάζει 365 μέρες το χρόνο, σύμφωνα με τους ντόπιους, καμιά γιορτή δε φτάνει σε κέφι και ξεφάντωμα αυτή του Καρναβαλιού! Θεωρείται το πιο δημοφιλές καρναβάλι μετά από αυτό του Ρίο, και συγκεντρώνει πλήθος κόσμου κάθε χρόνο κάνοντας τα Κανάρια Νησιά πολύχρωμα και γεμάτα χορό και μουσική! Τις δύο εβδομάδες του Τριώδιου που γιορτάζουν το Καρναβάλι, η Τενερίφη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο, ξέφρενο πάρτυ, οι καρναβαλιστές ψηφίζουν τη Βασίλισσα του Καρναβαλιού, το φαγητό και το ποτό αφθονεί και η όμορφη ατμόσφαιρα είναι απαράμιλλη.
Cologne Carnival – Κολωνία, Γερμανία
Ενώ η καρναβαλική περίοδος της Κολωνίας ξεκινά επισήμως στις 11 Νοεμβρίου στις 11:11 π.μ., το κύριο γεγονός γίνεται το Φεβρουάριο κάθε έτους. Ξεκινά με το Καρναβάλι των Γυναικών την Παρασκευή, που φορούν φανταχτερά φουστάνια πηγαίνοντας στη δουλειά και το βράδυ φορούν μάσκες και πηγαίνουν σε πάρτυ! Το Σαββατοκύριακο, οι καρναβαλιστές ξεφαντώνουν, τρώνε και χορεύουν ενώ προετοιμάζονται για τη μεγάλη παρέλαση της Καθαράς Δευτέρας (επίσης γνωστή ως Shrove Monday) που έρχεται στην πόλη ξεκινώντας από το Südstadt με πολλά άρματα που πετούν γλυκά και μπιχλιμπίδια στο συγκεντρωμένο πλήθος!
Rio Carnival – Ρίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία
Η Βασίλισσα των Καρναβαλιών παγκοσμίως, το τεράστιο καρναβάλι του Ρίο χρονολογείται από το 1723 και συγκεντρώνει πάνω από 2 εκατομμύρια πλήθος! Η μουσικής και ο ξεσηκωτικός χορός Samba έχει την τιμητική της, με κάθε γειτονιά να εκπροσωπείται από τους χορευτές της στη γιορτή – πάνω από 200 “σχολές” samba, δηλαδή! Η τεράστια πομπή της παρελασης, με τα εκατοντάδες άρματα και τους αμέτρητους καρναβαλιστές και χορευτές περνά από το λεγόμενο Sambodromo (το “δρόμο της samba!) όπου οι θεατές φέρνουν καθίσματα για να απολαύσουν το θέαμα! Φυσικά, δεν κάθονται για πολύ, καθώς ο χορός αμέσως παρασύρει τα πλήθη!
Καρναβάλι του Oruro – Oruro, Βολιβία
Με ρίζες στην τοπική παράδοση, η γιορτή αυτή έχει έντονη σύνδεση με την Παχάμαμα (μητέρα γη) και τον Tio Supay (θεό του κάτω κόσμου), άλλη μια γιορτή για τον κύκλο της αναγέννησης που γιορτάζεται την Άνοιξη! Οι δυο αυτές μορφές θέτουν το σκηνικό του φεστιβάλ, με πληθώρα λαϊκών μύθων, θρύλων, και φυσικά το “χορό των διαβόλων” La Diablada, για να ξορκιστεί το κακό και να θριαμβεύσει το καλό!
Trinidad and Tobago Carnival – καρναβάλι Τρινιντάντ & Τομπάγκο
Η ζωντάνια και η εξωτικότητα της Καραϊβικής κάνουν την ατμόσφαιρα γιορτινή κάθε χρόνο στην πατρίδα της Rihanna, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, με το διάσημο ετήσιο καρναβάλι! Οι εορτασμοί ξεκινούν από τις 4 το πρωί, σε ανάμνηση της αντίστασης στη δουλεία. Το φαγοπότι ασταμάτητο, τα κοστούμια απαραίτητος εξοπλισμός, ενώ στους δρόμους οι κάτοικοι χτυπούν κονσερβοκούτια και τηγάνια δημιουργώντας ρυθμό για τους χορευτές! Όλα αυτά, με θέα τα καταπράσινα νερά στις παραλίες της Καραϊβικής!
Καρναβάλι της Νίκαιας – Νίκαια, Γαλλία
Έξι καρναβαλικές παρελάσεις, δεκάδες άρμαται και χιλιάδες χορευτές και μουσικοί από όλο τον κόσμο – το καρναβάλι της Νίκαιας είναι ένα ζωντανό πάρτι με πλούσια παράδοση. Φώτα, παιχνίδια και η ετήσια “μάχη των λουλουδιών” (Bataille des Fleurs) προσελκύουν πλήθη θεατών κάθε χρόνο! Οι παρευρισκόμενοι μαζεύουν τα λουλούδια που πετούν τα άρματα και… η μάχη ξεκινά! Επιπλέον, κάθε χρόνο το καρναβάλι είναι θεματικό!
Copenhagen Carnival – Copenhagen, Denmark
Το Καρναβάλι της Κοπεγχάγης είναι ένας πρόσφατος θεσμός, που ξεκινά από το 1982 και συγκεντρώνει εκατοντάδες χιλιάδες θεατών κάθε χρόνο, με τρεις μέρες εκδηλώσεων, παρελάσεων και ατελείωτο χορό και μουσική samba!
Πάμε όμως και σε πιο κοντινούς μας τόπους…
Ο χορός με το Γαϊτανάκι!
Από τα πιο γνωστά έθιμα πανελλαδικώς, είναι φυσικά το γαϊτανάκι. Το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που αντιπροσωπεύει απόλυτα το χρώμα και το κέφι της αποκριάς! Δεκατρία άτομα χρειάζονται γι’ αυτόν το χορό: ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου κρέμονται 12 μακριές κορδέλες, διαφορετικού χρώματος η καθεμιά, που λέγονται γαϊτάνια, εξ ου και το όνομα του χορού. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς χορεύουν γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι πλέκουν τις κορδέλες πάνω του δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν στο στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το γαϊτανάκι, στολισμένο πλέον, μένει να διακοσμεί τη γιορτή και να δίνει νότες αποκριάς! Ένα εντυπωσιακό Γαϊτανάκι στήνεται στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας, με τη μπάντα του Δήμου να συνοδεύει τους καρναβαλιστές στις εκδηλώσεις τους. Ένα ακόμα γνωστό έθιμο είναι η αναπαράσταση του Βλάχικου Γάμου!
Πάτρα: Η πρωτεύουσα του καρναβαλιού
Το πατρινό καρναβάλι είναι το πιο διάσημο της Ελλάδας, αφού συγκεντρώνονται κάθε χρονο χιλιάδες καρναβαλιστές όλων των ηλικιών. Από το 1870 που έγινε η πρώτη παρέλαση με άρματα, το καρναβάλι καθιερώθηκε ως θεσμός και θεωρείται επάξια το “Ρίο της Ελλάδας”! Μουσικοθεατρικά δρώμενα, η διάσημη καρναβαλούπολη και φυσικά η περίφημη παρέλαση αρμάτων μετατρέπουν την πόλη σε ένα πολύχρωμο αποκριάτικο τοπίο! Την Κυριακή, οι εκδηλώσεις ολοκληρώνονται με το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου!
Ξάνθη: Το κάψιμο του Τζάρου
Αν στην Πάτρα το Καρναβάλι σημαίνει γιορτή, στη Ξάνθη η παράδοση απαιτεί πλούσια λαογραφικά δρώμενα! Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, οι κάτοικοι της Ξάνθης καίνε τον “Τζάρο” δηλαδή το βασιλιά καρνάβαλο, για να μην έχουν ψύλλους το καλοκαίρι κατά την παράδοση.
Ρέθυμνο: Το καρναβάλι με τις καντάδες
Το ρεθυμνιώτικο καρναβάλι είναι το μεγαλύτερο της Κρήτης. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν με καντάδες στα στενά της παλιάς πόλης και συνεχίζονται με το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού. Την Κυριακή πριν από τη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση γίνεται ο λεγόμενος χορός των ομάδων, όπου παρουσιάζονται θεατρικά σκετς που βασίζονται στη μεταμφίεση του καθενός!
Κοζάνη: Το γλέντι του Φανού
Στην Κοζάνη το έθιμο είναι οι Φανοί, φωτιές που ανάβουν σε γειτονιές της πόλης, όπου οι κάτοικοι ετοιμάζουν το γλέντι και τραγουδούν και χορεύουν υπό τους ήχους χάλκινων πνευστών τα “Ξιανέντραπα”.
Πελοπόννησος: Του Κουτρούλη ο γάμος
«Του Κουτρούλη ο γάμος» είναι έναέθιμο που συναντάται σε όλη την Πελοπόννησο, από το 14ο αιώνα! Αφορά στην αναπαράσταση ενός γάμου, μόνο που τη νύφη την υποδύεται άντρας! Μετά την… τέλεση του μυστηρίου, παραδοσιακά ακολουθεί γλέντι και χορός!
Κέρκυρα: Βενετσιάνικο άρωμα
Στην όμορφη Κέρκυρα συναντάται επίσης το κάψιμο του Καρνάβαλου, αφού διαβαστεί η… διαθήκη του! Ακολουθεί ο Κορφιάτικος γάμος και ο χορός των παπάδων. Την αρχή του Καρναβαλού την αναγγέλλει ο τελάλης, ενώ το όλο κλίμα θυμίζει αρχαιοελληνικές παραδόσεις με νότες… Βενετίας.
Σκύρος: Οι Γέροι, οι Κορέλες και οι Φράγκοι
Στο Καρναβάλι της Σκύρου, οι ντόπιοι μεταμφιέζονται σε «Γέρους», «Κορέλες» και «Φράγκους». Αναγγέλλουν την έναρξη του τριωδίου περπατώντας μεταμφιεσμένοι στα στενά, με κορυφαίο το “Γερο” που φορά 50 κουδούνια και περπατά ρυθμικά. Μάλιστα, ότα τύχει να συναντηθούν δυο “Γέροι” από διαφορετικές γειτονιές, συναγωνίζονται στο «λιλίρισμα», σείοντας τα κουδούνια τους ενώ πάντα παρουσιάζονται σκετς που σατιρίζουν την περασμένη χρονιά.
Δράμα: Το έθιμο του Καλό-γερου
Το εθιμικό δρώμενο του Καλόγερου τελείται τη Δευτέρα της Τυρινής. Οι ρίζες χάνονται στην αρχαιότητα, σε τελετές όπου οι άνθρωποι έκαναν τελετουργικό για να ξαναέρθει η άνοιξη. Το έθιμο έφτασε στη Δράμα μαζί με πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Παρελαύνει μια ομάδα μεταμφιεσμένων, με επικεφαλής τον Καλόγερο. Επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού και ύστερα στην πλατεία γίνονται παιχνίδια, διαγωνισμός διελκυστίνδας, εικονικό όργωμα και σπορά και τέλος γίνεται η εικονική “ανάσταση” του Καλόγερου.
Μάθετε περισσότερα για το χορό και τις ειδικές ανάγκες
Επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα μας και μάθετε περισσότερα για το μοναδικό Fun Carnival Dancing, την ετήσια εκδήλωση-διαγωνισμό των Σχολών Χορού Apollon!!!
Διαβάστε περισσότερα